Bilkent’ten İki Araştırmacı ERC 2021 Advanced Grant Çağrısı ile Desteklenmeye Hak Kazandı
Bilkent Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolga Mete Duman ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Fizik Bölümü, Sinir Bilim Programı ve Bilkent UNAM Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ömer İlday, toplam 4,910,000 Avro bütçe ile ERC 2021 Advanced Grant çağrısında desteklenmeye hak kazandı.
Profesör Duman, bu desteği beş yıl süresince “TRANCIDS: Sembol Ekleme ve Kayıp Kanalları Üzerinden İletim” isimli projesini hayata geçirmek için kullanacaktır. Profesör Duman’ın projesinin amacı haberleşme sistemlerinde senkronizasyon bozukluklarından dolayı ortaya çıkan sembol ekleme ve kayıpları içeren kanal modellerini ele alarak bilgi kuramına dayalı iletişim hız sınırlarını belirlemek ve bu sınırlara yaklaşan kanal kodları geliştirmektir. Proje, Dr. Duman’ın fiziksel katmanda iletişim, bilgi kuramı ve kanal kodlama/modülasyon konularındaki kapsamlı deneyimine, özellikle de temel sembol ekleme ve kayıp kanalları üzerinde yapmış olduğu önceki çalışmalarına dayanmaktadır. Proje sonucunda elde edilecek bulguların, DNA’da bilgi depolama ve 5G ötesi kablosuz iletişim uygulamaları için büyük etkileri olacaktır.
Dr. İlday’ın beş yıl sürecek “UNILASE: Evrensel bir malzeme-işleme lazeri için ikinci kip kilitleme,” projesi bugüne kadarkilerden temelden farklı olacak ve kendi ifadesiyle bir ışık kristali oluşturacak bir lazer icat etmeyi hedefliyor. Bu kristal, mükemmel derecede eşit aralıklı dizilmiş ve birbirleri arasındaki kuvvetlerle kendiliğinden düzenlenen ultrahızlı lazer atımları tarif ediyor. Bu ışık kristalleri, yine Dr. İlday’ın keşfetmiş olduğu ablasyon soğutmalı rejimden faydalanarak, ileride bir gün acısız lazer cerrahisi ve dişçiliğin yolunu açabilir. Bu yeni lazer konsepti Dr. İlday’ın önceki ERC Projeleri NLL ve SUPERCONIC kapsamında lazer fiziği ve kendiliğinden organizasyonun benzerliğinden doğmuş. Bunun ötesinde, önerdiği lazer mekanizmasının fiziği, modern kuramsal fiziğin temelini oluşturan ikinci kuantizasyona hem ismen hem kavramsal olarak önemli benzerlikler gösteriyor. Dr. İlday bu analojilerle karmaşık sistemleri temelde daha iyi anlamamızın yolunu açarak lazer fiziğinin ötesine taşacak bir etki elde etmeyi hedefliyor.
